Сэрца на далоні

Як жа мала я ведаю пра беларускую літаратуру. Насамрэч, сорамна, бо ў рускай класіцы я, плюс-мінус, разбіраюся. Хоць гэта не наша роднае. І скідаць віну на школьныя праграмы і "час такі" не хочацца, бо рускую класыку са спісаў маст рыд я чытала ўжо пасля атрымання атэстата. Буду выпраўляцца, так што рыхтуйцеся, беларускамоўнага кантента стане больш (калі, вядома, спонсарам маіх пастоў перастане быць адна ленаватая задніца).

Складана коратка і без спойлераў напісаць, пра што ён - твор "Сэрца на далоні" Івана Шамякіна. Гэта гісторыя разгортваецца праз 20 гадоў пасля сканчэння Вялікай Айчыннай вайны. Жахі паступова пачынаюць сцірацца з памяці. Жыццё ідзе наперад, людзі рухаюцца далей, але некага ўсе не адпускаюць загадкі страшнага ваеннага мінулага. І ўсё гэта мы бачым праз сем'і двух сяброў - вядомага хірурга Яраша і журналіста Шыковіча, які захапіўся ідэяй напісаць пра беларускае падполле.

Раман мне вельмі спадабаўся, насамперш, сваёй прастатой. Мне здаецца, калі вы толькі-толькі пачынаеце пагружацца ў беларускую літаратуру, як я, гэта будзе выдатны варыянт.

Нягледзячы на такую няхітрую абгортку, у кнізе закранаецца шмат важных пытанняў - пра каханне, сям'ю, сяброўства, абавязак, каштоўнасць чалавечага жыцця, давер і здраду. Камусьці, магчыма, будзе нудна разглядаць гэтыя глыбокія рэчы ў такім руцінным кантэксце штодзённага жыцця звычайных савецкіх сем'яў. Але мне, наадварот, гэта здалося, цікавым.

Ведаеце, у глабальных рэчах выбар не заўсёды лёгкі, але часта ён відавочны. Ну тыпу, усiм зразумела, што на спатканцы на пытанне "на што ты дзеля яе гатоў?" трэба адказваць што-небудзь пра смерць і зоркі з неба. А вось калі табе трэба гадаваць супольна гарлапаністых дзяцей, спраўляцца з яе валасамі па ўсёй хаце і неідэальным характарам, тут ужо не ўсё так адназначна, так? Вось пра гэта я і кажу.

Персанажы ў кнізе вельмі рэалістычныя, са сваімі плюсамі і мінусамі, я ўпэўнена, што вы знойдзеце некага, блізкага вам па духу, аднак, падрыхтуйцеся, не заўсёды гэта будзе прыемна. Сюжэт досыць дынамічны, ты не паспяваеш засумаваць, а пераходы паміж двума асноўнымі сюжэтнымі лініямі зроблены мякка і не раздражняюць.

Я прачытала кнігу вельмі хутка і з вялікім задавальненнем і без сумненняў рэкамендую яе вам.

Я очень удивилась, что эта книга прошла мимо меня: ведь в ней есть всё, что я люблю (по крайней мере, всё это было в аннотации и отзывах).
Но не насладилась я этим романом. Более того, просто было скучно.
Итак, по порядку.

• Медицина и врачи. Обещали и не могу сказать, что вот нагло обманули, но мало этого, мало. И на профессиональный роман не тянет, да и вообще медицины в нем — кот наплакал.
• Великая Отечественная война. Это одна из тем, которая крепко меня припечатывает. Но и тут меня удивило: такие острые и интересные ситуации, такие трагедии и повороты, а написано скучно и скупо. Обидно.
• Советская проза. Вот просто люблю. И никогда меня "...их борьба за высокие идеалы коммунистической морали" не могла сбить с истинного пути. Ну да, время было такое. Чего уж тут!

Герои неплохие, но... Не знаю... Прямолинейные какие-то, что ли.
История в сердце книги — хорошая, но этого мало.
Молодёжь не затронула.

Может на родном языке — это и правда шедевр, но я вот не прониклась. Извините.

Чарговы раман ад майго любага пісьменніка Івана Шамякіна. Дарэчы, каб быць дакладным, упершыню дакрануўся да яго дзесяць год таму і вось зараз ізноў пацягнула на айчынную класіку. Памятаю, як тады ўразіла мяне гісторыя Зосі Савіч і Антона Яраша, не змяніліся маі адносіны і сёння.

Цікава, што спробы перапісаць гісторыю, замоўчыць тыя вялікія падзеі, што адбываліся ў гады Вялікая Айчынная і, на жаль, так папулярны сёння, мелі месца і тады – у далёкія 60-тыя… Ітак, раман “Сэрца на далоні”, як і многія іншыя творы аўтара – аб чэсці чалавека, яго сумленні, духоўным і прафессійным, праблеме выбару. Не аднойчы Іван Шамякін спалучаў дзень сёняшні (на ўвазе выхаду кнігі) і дні вайны – гэта, так казаць, яго пісьменніцкі стыль: бачылі мы такое і ў “Вазьму твой боль” і ў “Атлантах і карыятыдах” і тут – у “Сэрцы на далоні”. Цяперашняе і мінулае як бы спалучаецца ў рамене, вырашаючы самыя важныя праблемы ў жыцці ўсяго грамадства: праўды мінулага і сучаснага, адносіны паміж пакаленнямі, да чалавека, кіраўніка падполля, што быў аб’яўлены нямецкім здраднікам і, як гаворылі, расстраляны партызанамі.

І вось спусця 18 год яго дачка Зося, што дапамагала падполлю, раскрывае страшэнную тайну – яе бацька не быў здраднікам, а Савіча расстралялі самі фашысты. Такім чынам, гісторыя, апісаная Сямёнам Гуканам – старшынёй гарсавета, чыноўнікам і кар’ерыстам у сваіх успамінах – няпраўда. Ня верыў гэтаму і Антон Яраш, вядомы у горадзе хірург, што ў гады вайны сам з’яўляўся падпольшчыкам і ратаваўся ў доме Савічаў ад паліцыі. Але хто паверыць дачцы здрадніка, тым больш – за Гуканам уся сіла і ўседазволенасць. І калі праз шаснаццаць год пасля вайны сціплай Зосе з парокам сэрца хутка патрабуецца аперацыя – чыноўнікі проста чураюцца яе, яна ж – “дачка здрадніка”. Антон Яраш і яго сябра журналіст Кірыла Шыковіч разумеюць – у этай гісторыі нешта не так, ды і сам Гукан ставіць палкі ў калёса расследванню, якое гэтыя абодва распачалі.

Наўрад ці гэты раман можна назваць дэтыктывам, але кропкі даследвання ў ім усё ж такі маюцца. Фінал прадбачлівы, але і ўражвае – хто мог паверыць, што сам старшыня гарсавета – здраднік, які не толькі застаўся не пакараны, але і займае такую высокую пасаду на працягу многіх год. Тыя, хто ведаў праўду (былая медсястра і інш.) проста баяліся. Сэрца на далоні – гэта сімвал даверу, грамадства, пазбаўленага ад страху і падазронасці, шчырасці і адкрытасці. І няхай далейшы лёс Зосі Савіч нам невядомы (яна знікла ноччу, пакінуў запіску з падзякай за выратаванне – яе цела і душы – добрае імя яе бацькі было, наканец, вернута), але мы ведаем што ў гэтай гісторыі добры канец.

Часто бывает так – покупаешь современную книгу, а у неё вся обложка исписана восторженными откликами, списком полученных наград. Начинаешь читать – и ничего. А здесь – однотонная обложка и аннотация, способная оттолкнуть любого современного читателя.

«В центре романа жизнь двух семей и их борьба за высокие идеалы коммунистической морали» - написано на моём издании. Если бы я раньше не ознакомилась с рецензиями других читателей, вряд ли я бы взялась за этот роман. На самом деле, всё не так страшно. Коммунистическая мораль на деле оказалась общепринятыми нормами, существовавшими в любое время. Это правда, любовь, дружба, верность. И неважно, как называют их в тот или иной исторический период.
Главные герои – доктор Антон Ярош и его друг журналист и писатель Кирилл Шикович.
Антон Ярош – талантливый хирург. Для него врач – не просто профессия, это призвание. Снимая белый халат и выходя из больницы, он не перестаёт быть врачом, он готов помочь всем, кому нужна его помощь. В годы войны он состоял в антифашистском подполье.

Когда-то Шикович написал книгу о деятельности подполья, но имя Яроша и многих других в ней не указано. Написал, конечно, он, но автором считается Семён Гукан, председатель горисполкома. Он лично подбирал материал, сам же, как председатель, одобрил книгу.
Действие происходит в начале шестидесятых. Шиковичу открываются новые факты о подполье. Врач Савич, считавшийся пособником фашистов, может оказаться невиновным. Шикович хочет переиздать книгу, но позволит ли Гукан? Сможет ли он признаться в своих ошибках? И какими были эти ошибки? Случайными или намеренными?

Для меня эта книга, в первую очередь, о войне, о памяти. С окончания войны прошло уже больше пятнадцати лет. Стоит ли оглядываться на прошлое и пересматривать некоторые факты военного времени? Ведь если идти вперёд, постоянно оглядываясь назад, можно и шея свернуть. А если совсем не смотреть назад, как жить, не учитывая опыт прошлого? И нужно ли реабилитировать некоторых людей, того же доктора Савича, если дочь считает его героем, а остальным до этого нет дела? И что важнее – правда или жизненное благополучие?

Чытала раман, нібыта серыял цікавы праглядала. Столькі герояў, столькі перакрыаванняў лёсаў!
Вобраз Антона Яраша вылучаецца сярод усіх астатніх. Пакуль я чытала, гэты герой быццам бы блішчэў ад нейкага невядомага мне святла. Астатнія героі, на маю думку, перапоўнены заганамі. Жаночыя воразы твора мяне ўвогуле раздражнялі. Хіба толькі Зося Савіч была больш менш прыемным персанажам, ну і Іра з Наташай. Але дарослыя! Што з імі? Гэта проста шэраг адмоўных рысаў характараў, якія спалучаюцца ў большасці дзеючых асоб. Жах нейкі! Прачытайце гэты твор і паглядзіце на сваё асяроддзе іншымі вачамі!
https://www.youtube.com/watch?v=2cj4K-bHkuo

Здзіўляюся, што гэта кніга прайшла міма мяне ў школе. Але ўсяму свой час, і дзеля гэткай кнігі трэба было пачакаць. Хочацца адзначыць, што кнігу я прачытала хутка, бо мне было сапраўды цікава, што будзе далей. Героі рамана (залішне правільны Тарас, фанабэрысты Славік, прыдзірлівы Шыковіч, адданы Яраш і іншыя) мяне зацікавілі, бо гэта сапраўдныя людзі, за якімі цікава сачыць. Даволі мала палітыкі, нават тэма вайны паказана добра, не навязваючы чытачу тэмп. Спадабалася мне суіснаванне двох пластоў, як у "Майстары і Маргарыце" (такая паралель мне прыйшла з раманам Шыковіча). Мне ў рамане ўсяго хапіла: і дэтэктыва, і філасофіі, і кахання - усяго ёсць, і ў той колькасці, каб зацікавіла, але не надакучыла. Нават такая адкрытая канцоўка выглядае лагічна, што для мяне - самы лепшы камплімент.
Стыль у аўтара жывы, як быццам родны, чытаеш і атрымліваеш асалоду ад таго, якая мілагучная мова ў нас, і як цікава можна на ёй пісаць.
Я раю ўсім, хто хоча пазнаёміцца з беларускай класікай - пачытайце Шамякіна. Убачыце, што і я на можа быць цікавай. Гэта зусім не страшна.

Вельмі шматстаронні твор. У ім ёсць ўсё, любоў і рэўнасць, адносіны паміж бацькамі і дзецьмі, адданась сваёй справе і выкарыстоўванне пасады ў асабістых мэтах, пошук свайго месца ў жыцці і працоўнае выхаванне.
Спадабаліся ўсе героі твора акрамя Гукана. Кожны з іх мае свае перавагі і недахопы, усё як у жыцці. І становішчы ў якія трапляюць героі рамана могуць адбыцца з кожным і зараз.
Цікава было сачыць за зменай ў адносінах Славіка да працоўных людзей і да працы навогул. Спачатку мы бачым яго як прадстаўніка так званай "залатой моладзі". Усё яму не падабаецца, ён ня бачыць нічога дастойнага навокал сябе, лічыць сябе вышэйшым за звычайных працоўных людзей. Але трапіўшы ў перадавую брыгаду на станкабудаўнічым заводзе ён паступова змяняецца.
Вельмі добра выпісаны героі рамана і прозвішчы галоўных герояў адпавядаюць іх характарам.

"Мiлагучны" белорусский язык ласкает слух и душу. Герои яркие и интересные. Поднимается не столько тема подполья, сколько чести, сознательности, преданности своему народу. Описание двух семей с их бытовыми, насущными проблемами отцов и детей, с карьерными заботами и духовными исканиями делает сюжет близким семейному человеку среднего возраста.

Любовь, молодость, дружба, ревность, доброта и участие в жизни того, кому в наших силах помочь - всё это вечно, как мир. Меняются лишь декорации и акценты. Но лично для меня, советская эпоха - настоящая пытка.

Во время чтения не покидало ощущение, что смотришь какой-то старый советский фильм. Отнюдь не возникало желания бросить книгу: автор пишет довольно увлекательно,  но хотелось поскорее ее закончить, чтобы вынырнуть из удушающей меня атмосферы советского коммунизма и глотнуть воздуха полной грудью.

Уверена, что сегодня, многие прочитав аннотацию к этой книге – пройдут мимо. Она обещает:

Именно последние слова, могут отвернуть современного читателя. И здесь, хочется сделать лирическое отступление и вспомнить совсем недавно просмотренный документальный фильм Андрея Кондрашова «Валаам». Если Вы его смотрели, то Вам известно, что часть фильма построена на диалоге с В.В.Путиным. И как раз на эту тему наш президент говорит, что коммунистическая идеология очень сродни христианству. Она пропагандирует свободу, братство, равенство, справедливость. А все эти постулаты заложены в Священном писании.

И возвращаясь к роману, скажу, что он именно об этом. А ещё о необыкновенных людях, таких как Антон Ярош и Кирилл Шикович.

Доктор Ярош – талантливый кардиохирург, который спас ни одну жизнь и не только в мирное время… В годы войны он активно работал в антифашистском подполье.

Кирилл Шикович – писатель и журналист. Однажды он уже написал книгу о деятельности белорусского подполья в годы войны. Но случайная встреча и новые факты, заставляют его начать вести собственное расследование с целью восстановить доброе имя доктора Савича, обвиняемого в пособничестве фашистам.

Кроме того, это роман о настоящей дружбе и гнусном предательстве.

Это роман как о зрелой любви и разрушающей её ревности, так и душевных муках первой влюбленности.

Возможно, именно, идеологическая прямолинейность повлияла на то, что в нашей стране последний раз издавали эту книгу в 1979 году, а между тем, -это отлиный роман о сильных людях и их непростых судьбах.