Быў. Ёсць. Буду

У кнігу ўвайшлі паэтычныя творы аднаго з самых любімых беларускіх пісьменнікаў — Уладзіміра Караткевіча, напісаныя ім у апошнія гады жыцця. У іх ён выказаў сваё паэтычнае крэда, думку аб ролі і прызначэнні паэзіі, адказнасці мастака перад людзьмі.

Жанры

Рейтинг LiveLib

4,7

19 оценок

5
79%
4
16%
3
5%
2
0%
1
0%

Ваша оценка

Прочитали 27Хотят прочитать 21

Рецензии

Аноним9 февраля 2012 г.
Бываюць кнігі, пра якія нельга сказаць: «Вельмі спадабалася». Нельга, бо проста мову займае. Проста дрыжыкі па скуры. Проста камяк у горле. Проста спыняецца час і зьнікаюць адлегласьці.

Я ведаю: я загiну,
Загiну i не ўваскрэсну,
I ўсё ж за народы змагацца
Пакiну кагорты свае,
I будуць магутнымі словы,
I пераможнымі — песні,
Нават тады, калі прахам
Стануць косцi мае.

Вершы з гэтай кнігі — і ёсьць гэтыя кагорты. Праз страх, змяшаны з прагматызам, як праз масла, праходзяць яны вострымі мячамі і б’юць у сэрца.
Читать далее
13
444
Аноним1 сентября 2020 г.
Гэтая кніга самы вядомы паэтычны зборнік Уладзіміра Караткевіча. Яна вытрымала два выданні, што для беларускай паэзіі ўнікальны выпадак. Нейкі іншы прыклад, калі паэтычны зборнік перавыдаваўся ў тым самым годзе я й прыгадаць не магу. І гэта не проста дадрукаванне тыражу, а выхад другога выдання, нават з іншай вокладкай. Што азначае толькі адно – першае выданне знікла з кнігарняў за лічаныя дні.
Рэдактарам зборніка “Быў. Ёсць. Буду” выступіў сябар Караткевіча Рыгор Барадулін. Ён жа і напісаў прадмову да кнігі, у якой адзначыў: “Вершамі Ты ўваходзіў у літаратуру, вершамі правяраў, як і блізкі па духу Табе Максім Багдановіч, ці “пырснуць іскры з халодных каменняў”. (…) Кнігу паэзіі, якую ўжо не вычытваеш уважліва ў карэктуры, Ты назваў тэстаментна, нібы прадчуваючы сваё развітанне з наступнымі сваімі чытачамі: “Быў. Ёсць. Буду.”
Такім чынам, гэта не пасмяротнае выбранае, а новая кніга паэта, якую ён сам укладаў і сам даў ёй назву.
І менавіта ў гэтым зборніку змешчаны найбольш вядомыя, сёння хрэстаматыйныя, вершы Караткевіча і “Быў. Ёсць. Буду…”, і “На Беларусі Бог жыве”, і “Абяцаюць нам новы раскошны дом…”, і “Мова”.
Значная частка вершаў у кнізе прысвечана гістарычнай тэме, асноўнай тэме ўсёй творчасці Караткевіча. І бадай усе вершы нясуць у сабе акорды патрыятычнага гучання. Але, на дзіва, такая канцэнтрацыя патрыятызму не выклікае раздражнення, магчыма таму, што вершы Караткевіча вельмі драматургічныя, яны ўтрымліваюць не толькі мастацкія вобразы, але і сюжэт, або пачуццёвую напругу. І таму не ўспрымаюцца як маралізатарства, а хутчэй як нейкае важнае адкрыццё, якое для сябе зрабіў аўтар, або як патаемныя яго думкі.
А ў вершы “Паэт” Караткевіч параўноўвае паэта з бруском, якім точыцца і каса, і меч. Відавочна, гэтак паэт патлумачыў сваё крэда і сваю місію.
І на папрок, чаму не йдзе ён біцца,
Чаму ён не падобны да мяча,
Ён сціпла спіць у нейкай там брусніцы,
Пакуль тупіцца сталі прыйдзе час.
Читать далее
10
1,1K
Аноним30 августа 2012 г.
Приведу стихотворение Владимира Короткевича специально для русскоязычных читателей.
Стихотворение ТАВРЫ, в переводе Анатолия Уткина

"Тaвры жили, кaк все нaроды:
Воевaли, Любили, Беседы вели,
Пили водку, Сливaлись с родною природой...
Порaботaли, Песни сложили, Ушли.
Но совсем Без следов Ничто не уходит.
До сих пор По просторaм родной стороны,
Средь людей, Позaбытые, тaвры всё бродят
И сaми не знaют - кто же они?

Нa рaзвaлины стен - тех, что строили прaдеды,
Глядят, кaк бaрaны нa новый зaплот:
"Почему нaши прaщуры с долей не лaдили?
Что тaщило их в горы? Внизу же - тепло!"
Дремлет Кошкa-горa, Дремлют тaвров руины.
Я стою, предстaвляя, Что я не изгой,
Не поэт с белaрусских пригорков синих,
А последний из тaвров С их горькой судьбой.
О, кaк обидно зa эти обломки!
О, кaкой ядовитый зaбвения дым!..
Не дaй Бог, когдa и нa нaс Потомки
Поглядят, Кaк мы Нa тaвров Глядим."

Короткевича хорошо знают по прозаическим произведениям. И, чего греха таить, большей частью из-за кино. Так сказать, самое массовое из искусств.
Но самое прекрасное, что благодаря кино, люди часто открывают гениальных авторов, таких, как Владимир Короткевич.
Какие стихи! Теперь не могу не привести в оригинале :

Нават сцюжным зімовым вечарам
Або ў восень, як зліва лье,
Як цябе я на вуліцы стрэчу —
Падгінаюцца ногі мае.

Што казаць пра майскае ранне,
Калі ў росах салоўка б’е?
Што скажу я табе, каханы?..
Падгінаюцца ногі мае.
На стихи Владимира Короткевича написано много песен.
Сделан буктрейлер на его книгу, в котором звучит песня на его слова.
Читать далее
5
751

Все рецензии

Цитаты

Аноним1 сентября 2020 г.
“НА БЕЛАРУСІ БОГ ЖЫВЕ”

“На Беларусі бог жыве”, –
Так кажа мой просты народ.
Тую праўду сцвярджае раса ў траве
І адвечны зор карагод.
Тую праўду сцвярджае
Упартасць хваль,
І продкаў запавет,
І мовы залатая сталь,
І нашых дум сусвет.
Тую праўду сцвярджае
Ўсё зноў і зноў
Ўсім лёсам, –
Няхай спакваля, –
У хмарах дубоў,
У вясёлках агнёў
Купальская наша зямля.
І няхай давядзе мне
Іншая кроў,
Што брашу,
Як сабачы сын, –
А няма нідзе
Вярнейшых сяброў
І прыгажэйшых жанчын.
Гэта край раскрытых душ і дзвярэй,
Гэты край –
Твой дом і сабор...
Ў нас дваццаць з лішнім тысяч рэк,
Адзінаццаць тысяч азёр.
Нам ёсць што піць,
З падмосткаў ліць,
Чым палі свае акрапіць,
А як давядзе, то ёсць нам дзе
І ворага ўтапіць.
І тая памяць жыве не ў царкве,
А ў кожнай жыве галаве:
“На Беларусі бог жыве...” –
І хай сабе жыве.
А калі ён шле на нас кару і гнеў, –
Ну што ж, – мы з ім свае:
Ў вяршыні самых гонкіх дрэў
Маланка з неба б’е.

У вяршыні маленькіх і ніцых дрэў
Маланка ніколі не б’е.

І пра тое кожны пяе салавей
Росным кветкам у роднай траве:
“На Беларусі бог жыве”, –
І няхай давеку жыве.
Читать далее
2
528
Аноним1 сентября 2020 г.
*
Быў. Ёсць. Буду.
Таму, што заўжды, як пракляты,
Жыву бяздоннай трывогай,
Таму, што сэрца маё распята
За ўсе мільярды двухногіх.

За ўсіх, хто ўздымае цяжкія разоры,
Хто ў гарачым пекле металу,
За ўсіх, хто змагаецца з небам і морам,
За жывых і за тых, што сканалі.

За ўсіх, хто крывёю піша
Ў нязгодзе
З рабства подлай дарогай,
Хто за Край Свой Родны, за ўсе Народы
Паўстане нават на Бога.

За ўсіх, хто курчыцца ў полымі вёсак,
Хто ратуе краіну ад краху,
За ўсіх, хто бясстрашна глядзіць у нябёсы
З барыкады,
З пушчы
І з плахі.

Хто са смерцю гаворыць з вока на вока,
З яе усмешкаю ветлай,
І ўсё ж узводзіць – нясцерпна далёкі –
Храм наш агульны і светлы.

А калі ён горда заззяе ў зеніце –
Непарушны – ўзнясецца ў неба,
Вы з распятага сэрца кроплю вазьміце.
Апошнюю.
Болей не трэба.

І няхай яна збоку, недзе на ганку,
Дагарае й дзяцей не страшыць
На граніце любові,
На граніце світанку,
На граніце велічы вашай.
Читать далее
2
443
Аноним19 сентября 2013 г.
Старайся (але, вядома, не кату)
Сказаць адзіна верныя словы:
Замест:
– О Божа, ды будзьце вы клятыя!
Сказаць:
– О Божа, ды ўстаньце здаровы!
2
513