Известные писатели и пенитенциарная система
- 923 книги
Ваша оценкаА. Мрый, адзін з самых папулярных на Беларусі пісьменнікаў другой паловы 20-х гадоў, вяртаецца да беларускага чытача. Яго творчасць вызначалася яркай сатырычнай накіраванасцю, арыгінальнасцю сюжэтаў, вобразнасцю мовы, сацыяльнай выразнасцю персанажаў.
Рейтинг LiveLib
4,0
1 оценка
- 50%
- 4100%
- 30%
- 20%
- 10%
Ваша оценкаПрочитали 1Хотят прочитать 7
Рецензии
Аноним13 апреля 2015 г.Читать далееСацыяльнае паходжанне... згодна тэорыі Дарвіна. (с)
Здаецца, у беларускай літаратуры рамантыкаў больш, чым сатырыкаў. Таму з апошнімі асабліва прыемна сутыкацца, нават калі гэта стары знаёмы сябра са школьнай праграмы.
"Запіскі Самсона Самасуя" ізноў упэўніваюць нас у тым, што дурань адукаваны (нават крыху) значна страшней за дурня звычайнага. Ён складана размаўляць умее, арыгінальнымі ідэямі фантануе, кніжкі разумныя чытае - проста скарбніца талентаў. А калі трэба паспрачацца ды давесці сваю лінію, дык наўпрост закідае гучнымі тэрмінамі. А ці ведае сам дурань іх значэнне - пытанне другое. Асабліва скаладана з адукаванымі дурнямі, калі яны яшчэ і займаюць адказныя пасады. І ўдвая складаней - на зломах эпох.
Самсон Самасуй як Карлсан - мужчына што трэба. Прыгожы метрасексуал, у росквіце сіл, упэўнены, дасведчаны, перспектыўны хоць ў кар'ерным, хоць у якім іншым кірунку. З колькасці "прычындалаў", дарэчы, кпіць аж родны бацька, але што ён, селянін, можа ведаць пра стыль! Тав. Самасуй прыязджае ў Шапялёўку, каб ушчыльную заняцца пытаннямі культуры і якіх толькі рэформ ён не зладзіць за сваю кароткую дзейнасць - кампанію за здаровы лад жыцця, якая спадабаецца моладзі (рэчка, сонейка, вяселле) і не спадабаецца бацькам (адсутнасць дапамогі ў гарачы час і вытаптанае жыта), справаздачы па прыватным справам (асабліва, што тычыцца прыгожых дзяўчат), экзатычныя спектаклі (з элементамі эротыкі), перайменаванне вуліц і бясконцыя нарады (гэта проста без каментарыяў, аж дагэтуль модны занятак), працэсы супроць "шкодных элементаў" (нават, калі ты іх лічыш сваімі сябрамі), сценгазету з кароткай, яскравай назвай "Пераможны кліч Шапялёўскага райвыканкама". А якімі метадамі карыстаецца наш герой! Занатоўвайце: прапанову трэба ўносіць пасля некалькіх часоў палемікі, калі спрэчнікі ўжо замораныя і згодныя на ўсё. Дарэчы, на новыя крэатывы Самасуя штурхае не толькі жаданне зрабіць кар'еру, але і апантанасць прыгажуняй Крэйнай. Так, ёсць у нашым героі нешта чалавечае. А з другога боку... усё вышэй пералічанае ўласціва чалавеку. На жаль.
Смех і смутак выклікае не толькі асоба Самасуя, але і наваколле - сляпая вера ў савецкую ўладу, адсутнасць альтэрнатыў, пераўтварэнне чалавека ў бяздушную шрубку сістэмы, усеагульная неадукаванасць і блытаніна ў думках. Вось вам вытрымка з анкеты працаўніка:
5. Сацыяльнае паходжанне... згодна тэорыі Дарвіна.- Асвета... электрычнасці няма, выключна газай.
- Маёмасць... жонка, трое дзяцей.
Наперад, у светлую будучыню, таварышчы...Увогуле, патрэбна вялікая смеласць (ці дурасць?), каб напісаць такую кнігу напрыканцы 1920-х, калі подых навальніцы ўжо ахапіў краіну. І асобна адзначу вельмі цікавы кантраст паміж раманам і апавяданнямі пачатку 1920-х - расчараванне спадара Мрыя ў савецкай сістэме цяжка не заўважыць. На жаль, "дзе трэба" таксама заўважылі. Спачатку з друку забралі раман, потым з грамадства - аўтара.
28449
Аноним12 сентября 2017 г.Читать далееМне цяжка судзіць аб тым, наколькі тыповым прадстаўніком савецкіх улад быў Самсон Самасуй, але яго дзеянні ў некаторай ступені аблічаюць тую сістэму, якая існавала напрыканцы 1920-х гадоў. Калі памятаеце, ішла палітыка беларусізацыі. І пакуль адны плённа займаліся развіццём культуры, адукацыі і мастацтва, другія карысталіся службовым становішчам і рабілі глупства.
Самсон Самасуй з сялян, але для яго працаваць на зямлі - гэта калупайства. Ён лічыць сябе вучоным чалавекам, таму адпраўляецца ў мястэчка Шапялёўку працаваць адказным за развіццё культуры. Вось там мы і пачынаем знаёміцца з авантурамі.
Чытаючы гэтую кнігу вы будзеце не проста ўсміхацца, а смяяцца ўголас. Андрэй Мрый майстар сатыры. Сваім колкім словам ён не абышоў нікога і нічога. Савецкія ідэалы так і засталіся ідэаламі, таму што ў рэальным жыцці людзі не заўсёды жаніліся, калі адзін аднаго кахалі, не заўсёды адпавядалі тым вобразам, якім павінны былі адпавядаць пры савецкіх уладах. Затое амаль заўсёды яны і слухаць не хацелі пра рэальныя праблемы рэальных сялян і працоўных. Людзі не згаджаюцца з прапановамі? Ёсць і на гэта рашэнне:
За Трайкай яшчэ іншыя хвасцісты пасыпалі на маю галаву розныя ганебныя інсінуацыі і запытанні. Я паабяцаў арыштаваць Трайку як склочніка, і тады раптам усе супакоіліся. Я з гонарам гаварыў сваю заключную прамову, і рэзалюцыя была ўхвалена пераважнай большасцю.Успамінаць, чым займаўся тав. Самасуй я не хачу - надта шмат спраў. Нават сабак на вуліцы лавіў. Але больш за ўсё яму падабалася разважаць пра развіццё культуры ў мястэчку. У коле сяброў ці на сходах - усё адно: шмат агульных выказванняў, незнаёмых слоў, бессэнсоўных сказаў... Галоўнае, каб гучала прыгожа і ўпэўнена.
Якой жа асветніцкай дзейнасцю займаўся гэты чалавек? Пісаў у газеты помслівыя лісты пра таварыша, прылюдна судзіў сябра за непартыйныя думкі, маляваў плакаты няпэўнай якасці, каб упрыгожыць вуліцы, падлізваўся да начальства, бясконца заглядаўся на дзяўчат.
Нядзіўны спойлер: Самсон Самасуй дабіўся павагі і нават атрымаў новую пасаду на новым месцы. Паспрыяла гэтаму непрыемная эратычная гісторыя, з якой ён усё ж змог выпутацца героем.
"Рэвалюцыя не бывае без ахвяраў",- разважае Самсон кожны раз, калі па яго ініцыятыве зноў і зноў адбываецца нейкі трэш.
Але Андрый Мрый паказвае нам і іншыя бакі непрывабнай савецкай рэальнасці - ўсюль распутства, абыякавасць да іншых, перавярнутыя факты, дзіўныя ўчынкі ўлад...
Напэўна, я не ўсё зразумела ў гэтым творы. Ці зразумела па-свайму, бо ў сваім лісце да Сталіна Мрый пісаў, што:
Зусім не хацеў агітаваць супроць новага жыцця, супроць Савецкай улады. Я хацеў паказаць тыповага выскачку Самасуя, што прабіраецца з мяшчанскіх нізоў да вяршынь Савецкай улады, (...) сваімі дзеяннямі дыскрэдытуе Савецкую ўладу і дэмаралізуе еовае жыццё.Але пісьмо Сталіну так і не было адпраўлена, а пісьменнік за сваю сатыру атрымаў жорсткую кару.
Зараз у нас ужо так бязлітасна не рэпрэсуюць, пра якога Самасуя ні напішы, але рэчаіснасць усё такая ж супярэчлівая, часам абсурдная, нават смешная, калі б не такая сумная...15977
Аноним17 июля 2016 г.Читать далееУ 1929 годзе Андрэй Мрый напісаў сатырычны раман «Запіскі Самсона Самасуя», які быў абвешчаны «злосным пасквілем на савецкую рэчаіснасць», таму цалкам апублікаваны быў толькі ў 1988 годзе.
Яшчэ адзін твор маёй школьнай і ўніверскай праграмы, які я перачытвала некалькі разоў. Да таго ж ён невялікі па памеры, але смяешся кожны раз як першы.
Раман уяўляе сабой дзённік Самсона Самасуя, які тры месяцы правёў ў выканкаме ў Шапялёўцы, рабіў "вельмі адказную" культурную (і не толькі) працу. У самым пачатку твора Самасуй падкрэслівае, што ён з мужыкоў, вельмі ганарыцца гэтым. І дзед, і бацька яго былі мужыкамі, а сам ён мае мужыцкі твар, а самае галоўнае — мужыцкі розум.Ён распавядае гісторыю і сваёй працы, і рамантычных адносін, і адносін з бацькамі. Прычым у яго настолькі скрыўлены розум, што на ўсе тэмы разважае нейкім асаблівым афіцыйным стылем: "цяпер не хутка наладзіш дыпламатычныя зносіны з бацькамі", "дала яму дырэктывы маўчаць", "пасля шалёнага змагання з сваім тэмпераментам вынес рэзалюцыю: зрабіць крокі да ажыццяўлення самай шчыльнай сувязі з ёю". Іншыя героі таксама дзіўныя, вось так, напрыклад, прызнаецца ў сваіх пачуццях бухгалтар РВК тав. Лін:
Калі гляджу я ў твае вочы, я забываюся на прафсаюз.Твор выдатна паказвае з’явы, якія былі характэрныя для савецкага грамадства 20-х гг. Самсон Самасуй — тыповы савецкі чыноўнік, які сядзіць на кучы пасадаў, выконвае нібыта шмат функцый, прымае ўдзел у дзейнасці розных таварыстваў, але па сутнасці не займаецца нічым.
9442
Цитаты
Подборки с этой книгой
Спадчына
- 14 книг
Полка Белорусская литература / Беларуская літаратура
- 307 книг
