Белая муха, убийца мужчин

Роман Альгерда Бахаревича - история женской банды, «девок без царя в голове», которые бросили вызов патриархальному обществу. Кто они: террористки, cумасшедшие, художницы? Или просто призраки прошлого, с которыми неожиданно встречается главный герой?

Жанры

Рейтинг LiveLib

4,1

113 оценок

5
42%
4
38%
3
16%
2
4%
1
1%

Ваша оценка

Прочитали 125Хотят прочитать 87

Рецензии

Аноним15 марта 2016 г.
Без жанчын Гісторыя, вялікая Гісторыя, была б раўнейшай, велічнейшай і прастакутнейшай.
«Белая муха, забойца мужчын» Альгерда Бахарэвіча, напэўна, адзін з самых феміністычных твораў беларускай літаратуры. Сюжэт яго з першага погляду даволі просты – група жанчын захоплівае адзін з адрэстаўраваных замкаў Беларусі, разам з усім персаналам і экскурсійнымі групамі, якія ў ім знаходзіліся. І значная частка твора прысвечана менавіта супрацьстаянню мужчын, якія апынуліся ў палоне, і жанчын-тэрарыстак. Жанчыны-палонныя ў разлік аўтарам нават не бяруцца. Мабыць таму, што яны знаходзяцца на іншым баку барыкад.
Кіруе жанчынамі даўняя знаёмая галоўнага героя. Можна сказаць, яго першае каханне. І менавіта ў гэтых абставінах іх пачуцці зноў ажываюць. Але ў гэтым творы ёсць не толькі гісторыя захопу замка ды гісторыя кахання. Шмат у ім і іншых гісторый – і пра з’ехаўшую з глузду ад вычварэнняў карову, і гісторыі гвалту жанчын, і пра спаленую на кастры ў сярэднявечча Ганну, прывіда замка.
Самі героі атрымаліся вельмі разнастайнымі. Ёсць тут Міхаіл Юр’евіч, палкоўнік у адстаўцы, які працуе на замежную ўладу і намагаецца рэалізаваць у Беларусі крымскі сцэнар, ёсць шляхцюк у некалькіх пакаленнях Тадэуш Р-скі, які яму ў гэтым дапамагае, ёсць аўстрыец, які прыехаў у нашую краіну шукаць сабе жонку, а таксама немец, які ездзіць сюды забіваць зуброў і шмат іншых. І ў малым памяшканні, дзе трымаюць палонных, аўтар сабраў стэрэатып беларускага грамадства ў мініятуры. Далей – больш. Ёсць у творы і праэкцыя на адносіны паміж рознымі народамі, калі ў суседні пакой ад беларусаў змяшчаюць турыстаў з Расіі.
Вельмі лёгка заўважыць розніцу паміж рускімі турыстамі і беларускімі. І справа зусім ня ў тым, што адны п’юць гарэлку, а іншыя не. А менавіта ў адносінах адзін да аднаго. Калі беларусы амаль цалкам бачаць у расейцах братоў, сапраўдных мужчын, то расіяне наадварот – ставяцца да беларусаў з падазрэннем, недаверам.
А вобраз Тадэуша Р-скага нагадвае выгляд звычайнага магната Рэчы Паспалітай напрыканцы жыцця дзяржавы. Гэта чалавек, які гатовы радзіму прадаць, толькі б яму было добра.
Яшчэ больш цікавымі падаюцца адносіны аўтара да жанчын. На працягу ўсяго твора ён не аднойчы адмяжоўвае словы “людзі” і “жанчыны”, быццам яны амаль супрацьлеглыя. Але галоўны герой амаль што адразу становіцаа на бок захопніц, называе дні, праведзеныя ў палоне ў замку – самымі шчаслівымі ў сваім жыцці. І падаецца, што справа тут не толькі ў каханні да той самай “Белай мухі”, а ў нечым большым.
Калі паспрабаваць расказаць пра твор толькі адным словам, то гэта “захапляльнасць”. Невядома чаму, але “Белая муха…” хапае з самага пачатку і не адпускае да фінальнай кропкі. Твор атрымаўся дыскусійным і нестандартным. Мала хто з сучасных беларускіх пісьменнікаў можа вось так лёгка падымаць праблему гендэрнай роўнасці ў беларускім грамадстве. Тым больш што значная частка насельніцтва у нас, як мужчыны так і жанчыны, дагэтуль лічаць – месца жанчыны за плітой, а мужчына творыць гісторыю. Далёка нават хадзіць не трэба – дастатковы ўспомніць выказванні асобных кіраўнікоў.
А яшчэ ў творы шмат бруду — прыніжэнне гонару, гвалтаванне, здрада. Твор ратуе рамантычная лінія. І хай яна не зусім звыклая для нас і нагадвае Стакгольмскі сіндром, але менавіта за ёй назіраць найбольш цікава.
Читать далее
15
852
Аноним19 января 2016 г.
Сустракаць цябе ў прыцемках, у калідорах вузкіх вуліц, на пешаходных пераходах, у пераходных пэрыядах ад канца сьвету да канца сьвету. Трымаць цябе за рукі ў сьцюдзёных аўтобусах пасярод безнадзейнасьці і галасоў ні пра што. У хрушчоўках, падобных да хмарачосаў, у гарадах, падобных да вакзалаў, між закладзеных старонак кніг, у старых апранахах, якія абвязваюць матузкамі мой лоб і сьціскаюць мяне да памераў слова.
Выклікаць цябе зь нябыту, наклікаць на сябе бяду.
Клікалі людзі, клікалі і наклікалі на сябе бяду, ды не абы-якую, а ад гэтых самых... нуу, пра якіх гаварыць усур'ёз не прынята. Ад жанчын, карацей... Па сутнасці, гэта і ёсць ідэйнае ядро "Белай мухі, забойцы мужчын" - супрацьстаянне "нармальных людзей" і жанчын. Даволі трывіяльны сюжэт захопу набывае арыгінальную афарбоўку з прычыны прымянення яго на беларускай глебе (ды й захоп жа ого-го: цэлая банда "дзевак без цара ў галаве" (няйначай ведзьмы!) замахнулася на Замак (!) (хвэмінізм, чорт яго дзяры)).
Падзейная лінія час ад часу разбураецца ўспамінамі галоўнага героя-пісьменніка і падмацоўваецца развагамі не толькі пра месца жанчыны ў сучасным свеце, але і пра іншыя жыццёвыя "рэчы". Казачна-фантасмагарычныя матывы прыўносяць у твор чароўную глыбіню. А яшчэ стыль прыемны, чытаць раман смачна і ненапружна.
Адкрыла для сябе новага Бахарэвіча, дакладней, іншы ўзровень яго мастацкасці.
P.S. Асобны дзякуй аўтару за спалучэнне "крэматорый памяці".
Читать далее
11
718
Аноним18 сентября 2017 г.
Калі ты ўжо быў на гары, то на пагорку цябе цяжка заўважыць
Альгерд Бахарэвіч як мэтэор уварваўся ў беларускую літаратуру. Ужо першы ягоны вучнёўскі зборнік апавяданняў “Практычны дапаможнік па руйнаваньні гарадоў”, які выйшаў у 2002 годзе, быў заўважаны і адзначаны літаратурнай прэміяй “Гліняны Вялес”. Чытачы перадусім бачылі ў ягоных творах адметны стыль. І сам пісьменнік у інтэрв’ю шматкроць падкрэсліваў, што для яго важна чараваць словам.
Толькі вось літаратура – гэта суладнасць стылю і зместу. Калі ў тэксце прысутнічае толькі моўная вытанчанасць і дасціпнасць, то сур’ёзнаму чытачу гэтага будзе мала. Калі няма ў творы цікавых, арыгінальных думак, калі няма зместу сярод радкоў, калі бракуе нейкага цэнтральнага мэсыджу, калі няма загадкі, то твор успрымаецца толькі ў адной плоскасці, ён губляе глыбіню і здольнасць набрыньвацца новым зместам і алюзіямі з часам.
Як на мой густ, найлепшы твор Альгерда Бахарэвіча – раман “Дзеці Аліндаркі”. У рамане ёсць загадка, метафізіка. У ім не ўсё празрыста і не ўсё вытлумачана, шмат пакінута для працы чытачу. Так, ён складаны для ўспрымання, і не кожны зразумее, што гэта за такі персанаж - Язык, які актыўна дзейнічае ў рамане. Але гэтая загадкавасць і ёсць галоўным плюсам твора.
Зусім па іншаму пабудаваны раман Бахарэвіча “Белая муха, забойца мужчын”. Літаратурныя крытыкі ўжо ахрысцілі гэты твор як феміністычны. Так, галоўнымі героямі ў творы з’яўляюцца жанчыны, якія збунтаваліся, стварылі банду і захапілі замак з закладнікамі, выставіўшы свае патрабаванні. Але мне падаецца, што твор атрымаўся задужа прамалінейным, схематычным, з пальца высмактаным сюжэтам і карыкатурнымі галоўнымі героямі. Відавочна, творы з сацыяльна-ідэалагічным зместам у Бахарэвіча не атрымліваюцца. Хаця ў “Белай мусе” ёсць проста выдатныя мясціны - з моўнымі знаходкамі, з цудоўнымі дыялогамі, з стылістычнымі перлінамі. Але ўсё гэта знікае, калі кніга прачытаная, і чытач успрымае твор з агульнага ўражання. Плюс абсалютна ніякае завяршэнне рамана. Нібыта аўтар прыйшоў на фініш, і не ведае што сказаць на развітанне.
У “Мусе” знікла магія і загадка “Аліндаркі”. Магчыма аўтар спрабаваў напісаць больш простую для ўспрымання кнігу – з лінейным сюжэтам, з пазнавальнымі жаночымі героямі, з мэсыджам, які на паверхні і тлумачыцца аўтарам. Але для літаратуры гэта як грэйдэрам прайсціся па палявой дарозе, спрамляючы яе гуллівае віхлянне.
Праўда, калі б гэтую кнігу напісаў хтосьці іншы, не аўтар “Дзяцей Аліндаркі”, то, відаць, яна ўспрымалася як вялікае дасягненне. Але калі ты ўжо быў на гары, то на пагорку цябе цяжка заўважыць.
Читать далее
9
743

Все рецензии

Цитаты

Аноним12 ноября 2023 г.
Мы достаем камеры и телефоны, мы разворачиваем и жуем пространство. Мы не умеем фотографировать. Мы бездарные люди, которые приехали к вам из послезавтра.
17
961
Аноним12 ноября 2023 г.
Двери автобуса закрылись, и он медленно покатился вниз. Мы видели лица людей, которые поехали дальше - освещённые грязными автобусными лампочками злые и голодные лица людей, работающих во вторую смену, живущих в третью.
14
11,7K
Аноним1 февраля 2018 г.
З замкамі як зь людзьмі: здалёк яны сымпатычнейшыя, чым пры блізкім знаёмстве.
8
161